Prošlogodišnji dobitnik Zlatne palme za najbolji film 68. Filmskog festivala u Kanu, reditelj Žak Odijar jedan je od filmskih velikana koji će biti gost ovogodišnjeg, devetog po redu međunarodnog filmskog i muzičkog festivala Kustendorf, koji se od 22. do 27. januara održava u Drvengradu na Mokroj Gori.

Piše: Mladen Savković

Kultni francuski reditelj samo je jedan u nizu poznatih filmskih stvaralaca koji će se šest dana na Mokroj Gori družiti sa mladim umetnicima iz celog sveta. Takmičarski program festivala obuhvata sedamnaest filmova mladih reditelja iz Bugarske, Kine, Hrvatske, Mađarske, Islanda, Irana, Meksika, Palestine, Rusije, Srbije i Španije. Svi oni, izabrani od strane selektorke festivala Dunje Kusturice, boriće se za glavne festivalske nagrade – Zlatno, Srebrno i Bronzano jaje.

Osnivač festivala, reditelj Emir Kusturica, predstavljajući program festivala na konferenciji za novinare, kazao je da Kustendorf nije ideja opipljiva kao poljoprivreda niti je industrijskog karaktera, već da ima sasvim drugačije kvalitete.

“Primjera radi, ove godine dešava se već drugi put da je autor koji je svoj film prikazao na Kustendorfu dobio nagrade u čitavom svijetu, uključujući i dvije u Veneciji”, izjavio je Kusturica ističući rad Japanca Kokija Haseija. “Ako išta vrijedimo, onda moraju da nam se dešavaju takve stvari.”

Haseijev novi film “Blanka”, koji je nagrađen u Veneciji, biće prikazan u okviru programa Savremene tendencije, u kojem biti prikazani i filmovi “Blago” Kornelija Porumbojua, “Planine mogu da odu” Đije Žangkea, “Priča nad pričama” Matea Garonea i film “Dipan” Žaka Odijara,  nagrađen kanskom Zlatnom palmom.

Gosti festivala, uz Žaka Odijara i Kokija Haseija biće i argentinski reditelj i producent Pablo Trapero, koji bi trebalo da se pojavi sa svojim poslednjim filmom, zatim direktorka Britanskog filmskog instituta Amanda Nevil, selektor Kanskog filmskog festivala Tjeri Fremo i glumac Tobi Džons (Priča nad pričama, Igre gladi…)

“Namjera nam je da prikažemo i poslednji Sorentinov film, a u posjetu će nam doći i njegov producent,  kao i jedno iznenađenje koje ćete vidjeti na festivalu”, najavio je Kusturica.

Odijar je jedan od umetnika kome je posvećen i poseban retrospektivni program devetog Kustendorfa, pa će tako u Drvengradu biti prikazani njegovi hvaljeni filmovi “Diskretni heroj”, “Čitaj mi sa usana”, “Otkucaj koji je moje srce preskočilo” i “Prorok”. Poseban retrospektivni segment biće posvećen i preminulom producentu Karlu Baumgartneru, koji je, između ostalog, producirao i Kusturicine filmove “Podzemlje” i “Crna mačka beli mačor”.

Kusturica i Tasovac: “Početak divnog prijateljstva”

Na konferenciji za novinare održanoj u prostorijama Ministarstva kulture i informisanja, govorio je i ministar Ivan Tasovac, koji će i ove godine otvoriti festival na Mokroj Gori.

“Kustendorf predstavlja sentimentalno putovanje u budućnost, jer je to jedino mesto gde se mladi autori susreću sa svojim idolima i mogu da im prikažu ono što rade. Ali to je takođe mesto gde se najveći stvaraoci našeg vremena susreću sa mladim autorima i mogu da vide ili predvide u kom pravcu će otići čitav njihov umetnički rad i postaviti osnove budućnosti, filma i kulture”, kazao je Tasovac.

Kusturica je naglasio da je ovo treći put da Tasovac otvara i zatvara Kustendorf, što ga čini jedinim ministrom kome je to pošlo za rukom: “Festival postoji devet godina, a mi imamo sedam ministara koji su se promijenili za to vrijeme.”

Opisujujući Kustendorf kao nedođiju pretvorenu u destinaciju, Kusturica je dodao da je ovaj festival početak divnog prijateljstva sa ministrom Tasovcem.

Obojica su, ipak, izbegavala da odgovore na pitanje koliki je budžet celog festivala, koji se održava u organizaciji produkcijske kuće “Rasta Internacional”, a pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja. Ministar Tasovac kazao je samo da je januar mesec konkursa, da Kustendorf otvara kulturnu godinu u Srbiji i da ćemo tek nakon prolaska konkursa znati koliko će novca biti izdvojeno za ovaj festival.

Emir Kusturica je dodao da je za devet godina postojanja festivala “svaki izveštaj podnesen i svaki dinar pravdan”.

“Na Kustendorf dolaze najveća i naznačajnija svjetska filmska imena”, kazao je Kusturica objašnjavajući kako je reč o festivalu na kojem se film gaji kao obdanište.

“Bolje vam je ako u Srbiju dođe Džoni Dep, nego ako ne dođe. Ako dođu braća Darden, nego ako ne dođu. Bolje vam je ako dođe Džim Džarmuš, nego ako ne dođe… Postoji tendencija da se sve mjeri dinarom, ali postoji i državni interes u sferi kulture, gdje dinar prestaje da biva najvažniji podatak”, kazao je Kusturica objašnjavajući kako je najveći trošak festivala zapravo prevoz svih učesnika festivala do Mokre Gore, dodajući kako je “svaki izvještaj podnesen i svaki dinar opravdan.”

Između skoro 400 kratkometražnih filmova prijavljenih za festival, selektorka takmičarskog programa Dunja Kusturica je za glavni program Kustendorfa 2016 odabrala sledeće:

Ako jednom vidiš Mariju (Engleska), režija Ivana Anastasovska
Artun (Island), režija Gudmundur Arnar Gudmundson
Vartburg (Mađarska), režija David Borbaš
Grad (Srbija), režija Maša Šarović
Da je bilo po mom nikad ne bih otišao (Srbija), režija Marko Grba Singh
Dvoje (Srbija), režija Maša Nešković
Erkinov povratak (Rusija), režija Marija Guskova
Zdravo Marijo (Palestina, Francuska, Nemačka), režija Bazil Halil
Namo (Nepoznati) (Iran), režija Salah Salehi
Naši čuvari (Francuska, Srbija), režija Igor Simić
Ništa čudnije (Španija), režija Pedro Koljantes
Piknik (Hrvatska), režija Jure Pavlović
Pod suncem (Kina, Australija), režija Ću Jeng
Pupčana vrpca (Nemačka), režija Eliza Petkova
Ruža vetrova (Srbija), režija Kosta Ristić
U samoodbrani (Meksiko), režija Marijana Arijaga
Četiri ugla kruga (Nemačka, Meksiko, Srbija), režija Katarina Stanković

 

Međunarodni žiri festivala čine Mažida Abdi, filmska producentkinja i autorka dokumentarnih filmova iz Etiopije, i Hoze Ibanjez, filmski producent iz Argentine. Nagradu za najbolju fotografiju Vilko Filač ove godine dodeliće Dijan Baratje, direktorka fotografije iz Francuske, i švedski direktor fotografije mađarskog porekla Ištvan Borbaš.

Filmski program festivala ove godine proširen je selekcijom nazvanom “Dekolonizovanje filma”, dok će u okviru muzičkog programa nastupati Partibrejkersi i Kolja i Grobovlasnici iz Srbije, jermenska rege i ska atrakcija “Reincarnation”, kao i moldavski trubač Adam Stinga.